De Eerste Wereldoorlog als beeldbepalende periode in de twintigste eeuw
De Eerste Wereldoorlog is in Nederland een vrij onbekend onderdeel van de twintigste eeuw, en dat terwijl de Eerste Wereldoorlog een van de meest bepalende gebeurtenissen van die eeuw is geweest. Deze cursus behandelt de Eerste Wereldoorlog in al zijn facetten: van oorzaken en aanleidingen, de nieuwe moderne manier van oorlogsvoering tot de langetermijngevolgen van de oorlog.
Data: 10 colleges, donderdag 25 september t/m 4 december (16 oktober vervalt) 11:00-13:00
Honderd jaar geleden, op 28 juni 1914, werd de Oostenrijks-Hongaarse troonopvolger Frans Ferdinand in Sarajevo vermoord door de Servische nationalist Gavrilo Princip. Een maand later verklaarde Oostenrijk-Hongarije met Duitse rugdekking de oorlog aan Servië. In een heus sneeuwbaleffect verkeerde het hele Europese continent na een paar weken in een continentbrede Europese oorlog die zelfs zou uitgroeien tot een heuse wereldoorlog. Deze Eerste Wereldoorlog behoort samen met de Tweede wereldoorlog tot de meest beeldbepalende episodes van de twintigste eeuw: de schaal van de Eerste Wereldoorlog was tot zijn tijd ongekend en wijze van oorlogvoering, waarbij gebruik werd gemaakt van technische innovaties als tanks, vliegtuigen en gifgas, maken dat de Eerste Wereldoorlog de eerste moderne oorlog is. Tevens moet worden opgemerkt dat aan het einde van de Eerste Wereldoorlog de bestaande orde op het Europese continent volledig op zijn kop stond: de vier grote continentale Europese rijken Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Rusland en het Ottomaanse rijk bestonden niet meer. Toch weten wij in Nederland relatief te weinig over deze oorlog, omdat wij ons afzijdig hebben weten te houden. Juist omdat de Eerste Wereldoorlog zo belangrijk is geweest voor de Europese geschiedenis verdient deze 100 jaar na dato een emancipatie. In deze 10-delige cursus wordt de Eerste Wereldoorlog in al zijn facetten behandeld. Zo komt u te weten hoe een moordaanslag in Sarajevo kon uitgroeien tot een wereldoorlog en hoe deze al snel verzandde in een uitputtende loopgraafoorlog die miljoenen doden tot gevolg had. Ook zal er aandacht zijn voor de technische innovaties die door de generaals werden gebruikt om de impasse op het slagveld te doorbreken en natuurlijk ook voor de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog op lange termijn. Als laatste wordt kort aandacht besteedt aan de positie van Nederland in de Eerste Wereldoorlog: hoewel Nederland afzijdig bleef kan het niet anders dan dat het toch op diverse manieren in aanraking is gekomen met het elders in Europa woedende oorlogsgeweld.
Programma
| College 1 | 1850-1914: Langetermijn aanloop naar de Eerste Wereldoorlog: het Europese statenstelsel, conflicterende ideologieën: nationalisme en imperialisme en historische animositeit. |
| College 2 | 1914: Kortetermijn aanloop naar de Eerste Wereldoorlog: hoe de moord op Frans Ferdinand van Oostenrijk kon leiden tot een Europese Oorlog |
| College 3 | 1914-1915: Het begin van de Oorlog: Hoe een geplande korte oorlog een langdurige uitputtingsoorlog werd. |
| College 4 | 1915-1916: Van impasse naar wereldoorlog: Hoe de impasse werd doorbroken en de oorlog uit kon groeien tot een wereldoorlog |
| College 5 | 1917-1918: het eindspel. De laatste krijgshandelingen van de Eerste Wereldoorlog |
| College 6 | 1917-1923: Het uiteenvallen van het Russische en Ottomaanse rijk |
| College 7 | 1918: Het uiteenvallen van het Duitse keizerrijk & Oostenrijk Hongarije |
| College 8 | 1918-1920: Het lange zoeken naar vrede: de diplomatieke geschiedenis van de vrede |
| College 9 | De moderne oorlog: Tanks, vliegtuigen, onderzeeboten, gifgas en genocides |
| College 10 | Hoe moet Nederland worden gezien binnen de context van de Eerste Wereldoorlog? Algemene reflectie over de Eerste Wereldoorlog |
Kosten & inschrijving:
- € 192,00 voor HOVO-cursisten en overige belangstellenden
- € 275,00 excl. BTW voor tolken en vertalers in het kader van de verplichte bijscholing, 17 PE-punten, categorie A t/m D
Inschrijven is mogelijk via het aanmeldingsformulier
Over de docent
Nicolaas A. Kraft van Ermel, MA is historicus gespecialiseerd in contemporaine geschiedenis van Rusland, Oekraïne en Polen; zijn bredere expertise is gelegen in de Europese geschiedenis van de 20ste eeuw. In 2011 studeerde hij af aan de Research Master Modern History and International Relations. Sinds 2012 is hij werkzaam aan het Nederland-Rusland Centrum van de Rijksuniversiteit Groningen.