Het jaar 1917 deed de wereld op z’n grondvesten schudden. In februari van dat jaar werd, ten gevolge van de Russische deelname in de Eerste Wereldoorlog, het eeuwenoude regime van de Russische tsaren omvergeworpen. Deze werd in eerste instantie vervangen door een sociaal en liberaal georiënteerde Voorlopige Regering, die op zijn beurt in oktober plaats moest maken door de door Vladimir Lenin geleide bolsjewistische partij. De bolsjewisten moesten voor hun macht vechten in een burgeroorlog die tot 1922 zou duren. De Russische revolutie is echter een veel gecompliceerder verhaal dan een simpele machtsovername: ze kent een duidelijke voorgeschiedenis die reeds in 1905 was aangevangen. Bovendien stond het nieuwe communistische regime een totalitair en utopisch programma voor. Bijna een eeuw later is het tijd om de aandacht nogmaals op deze periode te vestigen en te onderzoeken wat de gevolgen van de Russische revolutie zijn voor ons in het heden. In deze cursus zal Nicolaas A. Kraft van Ermel u in eerste instantie vertellen hoe deze machtsomwentelingen in Rusland hebben kunnen ontstaan en hoe de Bolsjewieken uiteindelijk de totalitaire heersers van de Sovjet-Unie zijn geworden. Daarna gaat hij in op hoe de utopische toekomstbeelden van de Bolsjewieken verzeild raakten in een ideologische wedkamp met een andere staat waar het gevestigde regime dankzij de Eerste Wereldoorlog ten val was gekomen verzeild raakte. In 1918 viel het keizerlijke regime in Duitsland en na enkele jaren van mislukte democratie kwam ook hier een utopisch ingestelde totalitaire dictator aan de macht: Adolf Hitler. De ideologische wedkamp tussen de Sovjet-Unie en Duitsland, tussen Communisme en Fascisme zou culmineren in de massale verwoesting van menselijke levens en de zone van landen tussen beide landen in. Recentelijk zijn historici als Timothy Snyder en Alexander Prusin deze geschiedenis van onderdrukking, genocides en oorlog gaan beschouwen als een geschiedverhaal. De gevolgen van zo’n geschiedverhaal zijn groot: ze raken aan het Europese eenwordingsnarratief waarin de Holocaust geldt als het summum aller kwaad. Juist doordat zo’n 20 jaar het geschiedverhaal van de Russische revolutie in aanraking komt met de bredere Europese geschiedenis staan we nu op het punt waarop de Europese geschiedvisie op de twintigste eeuw botst met de Russische. Het college zal eindigen met deze botsing en zal de cursist voldoende stof tot verder nadenken meegeven over deze gruwelijke maar zeer gewichtige episoden van de Europese en Russische geschiedenis.

Docent: Nicolaas A. Kraft van Ermel, MA
Data: 5, 12, 19, 26 September & 3, 10, 17 oktober 2013 11.15—13:00u
Locatie: Centre for Russian Studies, 2e verdieping UB Groningen (Broerstraat 4)
Kosten: €100 (Als u zich tegelijkertijd inschrijft voor de cursus 'De Kruistochten: beeldvorming & langetermijngevolgen' krijgt u gratis toegang tot het bonuscollege 'Rusland & de NAVO' t.w.v. €15)

U kunt zich inschrijven via dit formulier.