‘Indië verloren, rampspoed geboren’ luidde het devies waarmee Nederland tussen 1946-1949 gepoogd heeft de Indonesische onafhankelijkheid tegen te houden. Ook vandaag de dag houdt die roerige periode ons nog altijd bezig: regelmatig is er ophef over wreedheden die Nederland in zijn koloniale oorlog heeft begaan. Het verlies van ‘ons Indië’ blijkt nog steeds moeilijk te begrijpen geschiedenis, die tot op de dag van vandaag gevolgen heeft. Reden om daar in deze cursus nader op in te gaan.
De naoorlogse wederopbouw behelsde niet alleen wederopbouw in Nederland, maar ook het herstel van de Nederlandse heerschappij in de Oost. Zou Indië verloren gaan, dan zou dat grote economische maar ook politieke consequenties voor Nederland hebben. Bovendien, Nederland had toch al 300 jaar de voogdij gehad over Indië en daarmee dit achtergebleven gebied verder ontwikkeld.
In werkelijkheid bestond de eenvormige kolonie Nederlands-Indië, waar Nederland nostalgisch aan vasthield pas sinds het einde van de 19e eeuw/begin 20ste eeuw. Waarom hield Nederland zo vast aan haar koloniale rijk? Welke politieke krachtvelden zaten hier achter? Maar door alleen naar de Nederlandse politiek te kijken blijft een andere kant van de zaak onderbelicht: waarom wilde Indonesië eigenlijk onafhankelijk worden? Waar komt dit Indonesische nationalisme plots vandaan? Hoe verliep zowel in Nederland en Indië het proces dat uiteindelijk heeft geleid tot de onafhankelijkheid van Indonesië. Hoe kan het dat de soevereiniteitsoverdracht van 27 december 1949 daarin slechts een tussenstation was?
Na het volgen van deze cursus beschikt de cursist over de historische achtergrondkennis die noodzakelijk is om actuele discussies over de dekolonisatieperiode beter te kunnen begrijpen. Want deze blijken niet altijd even goed historisch gefundeerd te zijn.
Programma
- Inleiding: Inhoud college & Wat is dekolonisatie?
- De Nederlandse Koloniale staat en het ontstaan van Indonesisch nationalisme
- Nederlands-Indië tijdens de Tweede Wereldoorlog: Japan & het Indonesisch nationalisme
- De bevrijding van Nederlands-Indië: de Britten, Nederlanders en
- Indonesische nationalisten
- Moeizame politiek: op zoek naar een oplossing
- Een politieke oplossing? Het akkoord van Linggadjati en de Nederlands-Indonesische Unie
- Een koloniale oorlog: de militaire oplossing
- Wapenstilstand en het Renville-akkoord
- Opnieuw oorlog: het einde aan Nederlands Koloniale politiek
- Slotbeschouwing: Nederlands-Indië en dekolonisatie wereldwijd