Anno nu maken Servië en Kosovo ruzie over nummerplaten. De voornaamste Servische politieke leider in Bosnië-Herzegovina, sinds kort een kandidaat lidstaat van de EU, dreigt met enige regelmaat met de onafhankelijkheid van de Servische gebieden in het land.

Hoewel voormalig Joegoslavië nog altijd vrediger is dan tijdens de jaren ‘90, toen het land in een serie oorlogen uiteenviel, blijft het gebied van de voormalige veelvolkerenstaat nog altijd ingewikkeld en zijn er talloze onopgeloste spoken uit het verleden.

Dit, gecombineerd met de dramatische beelden uit de jaren ‘90, is reden temeer om ons in Joegoslavië te verdiepen. Om wat er nu en destijds gebeurde goed te begrijpen moeten we aandacht geven aan de geschiedenis van Joegoslavië, dat feitelijk een experiment was. Een experiment om diverse volkeren samen te laten wonen in één staat. Het veel volkeren experiment Joegoslavië staat daarom centraal in deze cursus.

Dit bijzondere experiment is verbonden met de twintigste-eeuwse geschiedenis: het was een antwoord op de spanning tussen Europese grootmachten én het opkomend nationalisme onder de kleinere volkeren. De kleine Zuid-Slaven (Serven, Kroaten, Bosniërs, Macedoniërs, Montenegrijnen en Slovenen) waren verspreid over de Habsburgse en Ottomaanse rijken én het onafhankelijke Servië.

Meer informatie

Inschrijving

U kunt zich voor deze cursus op meerdere manieren inschrijven:

1. U bent geen abonnee bij het Dagblad van het Noorden en/of Leeuwarder Courant; u kunt zich inschrijven via het Nederland-Rusland Centrum of via VanPlan.
2. U bent abbonee bij het Dagblad van het Noorden en/of Leuwarder Courant; u kunt zich met uw kortingscode inschrijven via VanPlan. U krijgt dan €25 korting op het inschrijfgeld.
3. U bent geregistreerd tolk en/of vertaler en wilt de cursus volgen PE-puntenregeling Wbtv. U kunt zich uitsluitend inschrijven via de website van het NRCe. U betaalt een toeslag van € 45. Bent u ook abbonee bij het Dagblad van het Noorden en/of Leeuwarder Courant en wilt u in aanmerking komen voor de kortingsregeling? Neem dan contact op met: webshop@nrce.nl 

Wie aan de Tweede Wereldoorlog denkt, komt al snel terecht bij Adolf Hitler. Maar Hitler had zijn nationaal-socialistische ideeën niet van zichzelf. Hij voelde zich nadrukkelijk geïnspireerd door Benito Mussolini, de leider van Italië. Die waardering was in het begin echter zeker niet wederzijds. Mussolini zag zichzelf als de senior en Hitler als de junior. Dit zou echter in de loop van de jaren ’30 en later veranderen. Deze cursus wil opkomst en ondergang van het Italiaanse fascisme analyseren en ook ingaan op de vraag naar huidige fascistische tendensen.

De wording van het Italiaans fascisme heeft alles te maken met wijdverbreide teleurstelling over de ‘geringe vruchten’ van de Italiaanse deelname aan de Eerste Wereldoorlog. Op deze verontwaardiging wist Mussolini handig in te spelen. Hij zag Italië als een potentieel grote mogendheid die gemodelleerd moest worden naar het Romeinse Rijk. Dit vereiste een totale economische en politieke controle die alleen ruimte liet aan het Fascisme. Vanaf de jaren ’20 ging dit aanvankelijk uitstekend. Hierdoor kon Mussolini zich verheugen in een ongekende populariteit. Adolf Hitler kopieerde in feite het Italiaanse model waarna hij gaandeweg – en zeker na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog – het initiatief van Mussolini overnam. De Italiaanse verbondenheid met Duitsland zou uiteindelijk het einde van het Fascisme veroorzaken. Deze collegereeks wil analyseren hoe het Fascisme in Italië aan de macht kwam, hoe deze stroming steeds sterker werd en hoe de ‘bloedbroederschap’ tussen Mussolini en Hitler in de loop van de jaren evolueerde.

Programma

1. achtergrond van het Italiaanse Fascisme: Eerste Wereldoorlog, de figuur Mussolini van socialist tot fascist; de onvrede ná de oorlog;
2. De stichting van de Italiaanse Fascistische partij; de terreur van de straat; de mars naar Rome (1922); de houding van de monarchie
3. Het kabinet Mussolini; de wording van de fascistische staat; de rol van de pers; samenwerking met groot-industriëlen; de cruciale jaren 1925-1927
4. Populaire maatregelen: de Pacificatie van Libië, de Lateraanse akkoorden en de economische transformatie
5. Persoonlijkheidscultus, cultuur en de kennismaking met Hitler
6. Nieuwe richtlijnen van de buitenlandse politiek: levensruimte, van de Middellandse Zee tot de Indische Oceaan als nieuw Italiaans imperium; plannen tot aanval op Frankrijk (1933); onmin met Duitsland over Oostenrijk (1934); de aanval op Ethiopië(1935): een conflict ter afleiding van economische problemen; het anti-Duitse Stresa Front (1935)
7. De Italiaanse rol in de Spaanse Burgeroorlog en bij de Oostenrijkse Anschluss (1938)
8. De noodlottige weg naar de Oorlog; militaire blunders ná 1941; Italiaanse deelname aan Operatie Barbarossa
9. De Italiaanse neergang; Mussolini afgezet
10. Mussolini weer op een wankele troon; de republiek van Salo; het einde van het Fascisme; hedendaags Fascisme: een case study: Rusland

Meer informatie

Inschrijving

Inschrijving is mogelijk via het inschrijfformulier.

Over de docent

Prof. dr. J.S.A.M. (Hans) van Koningsbrugge is hoogleraar Russische geschiedenis en politiek, directeur van het Nederland-Rusland Centrum en van het Centre for Russian Studies.