Nederland en de Oostzee kennen een lange geschiedenis van economische en culturele uitwisseling. In de 17e eeuw was meer dan de helft van de schepen die via de Sont naar de Oostzee voeren afkomstig uit de Repu-bliek der Zeven Verenigde Nederlanden. Een bijzondere rol daarin is ook weggelegd voor Nederlandse deskundigen die met hun kennis en kunde naar de Oostzee vertrokken om daar in vreemde dienst bij te dragen aan de ontwikkeling van de Oostzee. Een van die Nederlanders is de in Zuidlaren opgegroeide graaf Lodewijk Sigismund Jacob van Heiden (1772-1850), die in dienst trad van de Russische tsaritsa Catharina de Grote en de tsaren Paul I, Alexander I en Nicolaas I. In dienst van de Russische marine groeide Heiden uit tot de enige zeeheld die Drenthe ooit heeft voortgebracht. Tijdens zijn roemruchte carrière als Russisch marineofficier werd Heiden gestationeerd op verschillende belangrijke posten: In 1827 hij was de Russisch gezagvoerend Admiraal tijdens de zeeslag van Navarino (het huidige Pylos op de Peloponnesos). Tijdens deze zeeslag versloeg een geza-menlijk Britse, Franse en Russische vloot de Ottomaanse marine en maakte daar-mee de weg vrij voor de onafhankelijkheid van Griekenland. Heiden is ook lang de commandant geweest van de marinehaven van Reval (thans de Estische hoofdstad Tallinn), waar Heiden in 1850 overleed.

 

Over de geschiedenis van Heiden is in Nederland en landen in de Oostzee weinig bekend. Daaraan pogen het Nederland-Rusland Centrum (Rijksuniversiteit Groningen) en het Drents Archief een einde te maken met het innovatieve publieksproject ‘Graaf Lodewijk van Heiden. De Drentse zeeheld in dienst van de Russische tsaar’. Heiden, hoewel in Nederland vrij onbekend, heeft een grote faam vergaard: zo is hij in 1832 onderscheiden met de Militaire Willemsorde, naast de vele buitenlandse onderscheidingen die hem werden toegekend. Ook sierde zijn beeltenis een postzegel en zijn er in Griekenland legio plaatsen met een Heidenstraat of –plein. Ook wordt veelvuldig gespeculeerd dat hij de legendarische Berend Botje zou zijn geweest. Dit project bevat de unieke combinatie van primaire geschiedwetenschap (de voltooiing van een bibliografie van Heiden) en publieksactiviteiten om de nieuw vergaarde kennis over Heiden, zijn leven en nalatenschap breed uit te meten en bekend te maken.

 

Na de voltooiing van de biografie zal via het door het Drents Archief ontwikkelde internetplatform an-nodrenthe.nu een app voor smartphones worden onthuld waarin op een laagdrempelige manier het leven van Heiden kan worden gevolgd. Het Drents Archief zal daarnaast ook groepsarrangementen gaan aanbieden aan bezoekers van het archief. Door middel van een koppeling van geschiedenis, audiovisuele middelen en moderne techniek komt Lodewijk van Heiden weer helemaal tot leven.

 

Het Nederland-Rusland Centrum en het Drents Archief slaan bovendien de handen ineen met filmproductiebedrijf Chronoscoop. Op basis van de biografie zal Chronoscoop een documentaire vervaardigen over het leven van Heiden en zijn militaire dienst, zowel in de Oostzee als daarbuiten.

 

Het project vindt ook plaats in nauwe samenwerking met archieven in Rusland en Estland. Het Heidenproject biedt daarom niet alleen de gelegenheid dit onbekende verleden te benadrukken, maar schept ook nieuwe banden tussen Nederland en de Oostzee. De historische persoon Lodewijk van Heiden was een verbindingspunt tussen Nederland en diverse landen.

 

Momenteel ligt de biografie ruim op schema voor publicatie. Voor de finale afronding ontbreekt nog een bedrag, waarvoor wij sponsoren zoeken. Voor een bescheiden bijdrage van €100 of hoger kunt u uw naam of dat van uw instelling of bedrijf verbinden aan dit project. Uw naam zal dan in de biografie worden vermeld. Bij een bijdrage van €500 of meer kan ook uw be-drijfslogo worden afgedrukt. Uiteraard krijgen alle sponsoren ook een gratis exemplaar van het boek, sponsoren die €500 of meer bijdragen krijgen bovendien ook een exemplaar van de film aangeboden. Dit is een unieke kans om op deze wijze innovatief historisch onderzoek mogelijk te maken in een tijd waar zoveel aandacht aan de Nederlandse maritieme geschiedenis wordt besteed.

 

Als u interesse heeft in dit bijzondere project, kunt u, vrijblijvend, contact opnemen met het Nederland-Rusland Centrum: info@nrce.nl of +31 (0)50 363 7823. Eventuele giften kunnen gestort worden op NL18 RABO 0132 1693 12 t.n.v. Nederland-Rusland Centrum b.v., ondervermelding van 'Gift project Heiden' en uw telefoonnummer of e-mailadres.