Sergej Michajlovitsj Stepnjak-Kravtsjinski. Het huis aan de Wolga
Door Emmanuel Waegemans op do, 28/11/2019 - 00:00
Sergej Michajlovitsj Stepnjak-Kravtsjinski. Het huis aan de Wolga / Домик на Волге. Amsterdam, Pegasus & Stichting Slavische Literatuur, 2019, 147 p. (Slavische Cahiers 34). Ingeleid door Willem Weststeijn, vertaald door Zinaïda Bal-Petsjerskaja en Kees Blankendaal. ISBN 978 90 6143 453 5.
Sergej Kravtsjinski is een allang vergeten schrijver die in het laatste kwart van de negentiende eeuw in de ondergrondse beweging van de ‘nihilisten’ zat, door christelijke of marxistische ideeën van naastenliefde geïnspireerde jonge mannen die meenden de wereld te kunnen veranderen door bommen te gooien naar hoogwaardigheidsbekleders. Kravtsjinski is de geschiedenis van het Russische verzet in gegaan onder de schuilnaam Stepnjak. In het buitenland genoot hij tamelijk grote bekendheid, zijn werken die hij in buitenlandse verbanning schreef, werden in verscheidene talen vertaald (ook in het Nederlands: De loopbaan van een nihilist (1894) en Het onderaardse Rusland (1886). Als revolutionair kwam hij voor een keer op een ‘natuurlijke’ manier aan zijn einde – hij sukkelde onder een trein.
In Het huis aan de Wolga beschrijft hij het aandoenlijke verhaal van een voortvluchtige politieke arrestant die weet te ontsnappen uit een rijdende trein en terechtkomt bij een jonge vrouw die hem wil opvangen en ook nog de zus van zijn revolutionaire vriend Ivan blijkt te zijn. Niet alleen bij Pasternak vallen de ongerijmdheden en onverwachte wendingen zo maar uit de lucht. Maar de verloofde van zijn weldoenster komt roet in het eten gooien – hij heeft er weet van dat een ontsnapte banneling gezocht wordt en heeft het sterke vermoeden dat hij zich schuil houdt uitgerekend bij zijn verloofde. Groot dilemma voor een loyale ambtenaar, die op goede voet wil staan met de gouverneur. De voortvluchtige weet op tijd te ontsnappen en belooft zijn weldoenster haar broer, die ook naar Siberië zal worden gestuurd, te bevrijden.